.png)
Balta Limanı Ticaret Antlaşması (1838)
19. yüzyılın başlarında Sanayi Devrimi’ni tamamlayan İngiltere, siyasi ve mali sorunlarla uğraşsa da hâlâ çok geniş topraklara sahip olan Osmanlı Devleti’ni uygun bir pazar olarak görmekteydi. Bu pazarı ele geçirmek amacıyla İngiltere, Osmanlı Devleti ile serbest ticaret antlaşması imzalamak istedi.
19. yüzyılın başlarından itibaren Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa Doğu Akdeniz’de güçlenmiş, bu durum ekonomik çıkarlarını tehdit ettiği için İngiltere’yi ve saltanatını tehlikeye düşürdüğü için de Osmanlı Devleti’ni rahatsız etmiştir.
Mehmet Ali Paşa tehdidi karşısında II. Mahmut, Rusya ile 1833’te Hünkâr İskelesi Antlaşması’nı imzalamıştır. Bu antlaşma sonucunda İngiltere, Doğu Akdeniz’deki çıkarlarını Rus tehdidi altında hissetmiş ve Mehmet Ali Paşa sorununda Osmanlı Devleti’ne yardım etmiştir.
İngiltere’nin bu yardımı karşılığında Osmanlı Devleti İngiltere ile 1838’de Balta Limanı Ticaret Antlaşması’nı imzalamıştır.
Osmanlı sanayisi büyük bir darbe görmüştür. Osmanlı Devletinin mali çöküntüsü hızlandı. Osmanlı ekonomisi olumsuz yönde etkilenmiştir. Osmanlı devletinde satılan kaliteli ve ucuz Avrupa malları Osmanlı üretiminin azalmasına sebep olmuştur.
Bu antlaşmanın göre;
ü Mevcut
kapitülasyonlar devam edecek ve İngiltere’ye yeni imtiyazlar verilecektir.
ü İngilizler,
Osmanlı ülkesindeki tarım ve sanayi ürünlerini serbestçe alıp satabilecektir.
ü Tekel
sistemi kaldırılacak, İngilizler diledikleri miktarda ham maddeyi satın
alabilecektir.
ü İhracattan
alınan vergiler %12, ithalattan alınan vergiler ise %5 olarak uygulanacaktır.
ü İngiliz
vatandaşları Osmanlı ürünlerini, Osmanlı tebaasından tacirlerle aynı vergi
koşulları altında satın alma hakkına sahip olacaktır.