TÜRKİYE (ANADOLU) SELÇUKLU DEVLETİ (1075-1308)

1. 

   
   

   TÜRKİYE (ANADOLU) SELÇUKLU DEVLETİ (1075-1308) • Süleyman Şah tarafından 1077 yılında İznik merkezli kurulan Türk Devletidir. (Süleyman Şah, 1075 yılında İznik’i Bizanslılardan almıştır.)
   • Büyük Selçuklu sultanı Melikşah’ın ilan ettiği bir fermanla Süleyman Şah’ı Anadolu’nun hükümdarı olarak tanımasıyla Türkiye Selçuklu Devleti kuruldu. • Not: Devletin kurucusu olan Süleyman şah, Suriye Selçukluları ile yapılan savaşta ölünce Suriye’ye gömülmüştür. • Süleyman Şah’ın ölümüyle yerine oğlu I. Kılıçarslan tahta geçmiştir. I. Kılıçarslan, Kayınbabası olan Çaka Beyi öldürmüştür. • I. Kılıçarslan döneminde Birinci Haçlı Seferi ile mücadele edilmiştir. Bu dönemde İznik’in Haçlılara kaybedilmesiyle devletin başkenti Konya’ya taşındı. • II. Kılıçarslan döneminde Bizanslılara karşı büyük bir zafer olan Miryokefalon savaşı (1176) kazanıldı. • Önemli: Anadolu’nun tapusu olarak görülen Malazgirt Savaşıyla, Türklerin Anadolu’dan çıkarılamayacağı Bizanslılarca kabul edildi. Bu savaştan sonra Anadolu için Türkiye adı kullanılmaya başlandı. • Türkiye Selçuklu Devletine en parlak dönemi yaşatan I. Aleaddin Keykubat, Anadolu’daki Türk Beyliklerini tek çatı altında toplayarak Anadolu’nun Türk siyasi birliği sağlamıştır. • I. Alaaddin Keykubat döneminde Harzemşahlarla yapılan Yassıçemen savaşında (1230) Harzemşahlar yıkıldı ve Moğollarla komşu olundu. (Harzemşahların zayıflamasıyla Anadolu’da Moğol tehlikesi ortaya çıkmıştır) • Bir yemek sırasında I. Alaaddin Keykubat’ın zehirletilerek öldürülmesiyle yerine oğlu II. Gıyasettin Keykubat geçmiştir. • (II. Gıyasettin Keykubat’ın tahta çıkmasında etkili olan Sadettin Köpek isimli devlet adamı, Alaaddin Keykubat’ın zehirlenmesinde parmağı vardır.) • II. Gıyasettin Keyhüsrev döneminde Anadolu’da çıkan Baba İshak İsyanı (1240) Anadolu Selçuklu Devletinin güç kaybetmesine neden olmuştur • II. Gıyasettin Keyhüsrev döneminde Moğollarla yapılan Kösedağ savaşında (1243) Türkiye Selçuklu Devleti, Moğollara karşı ağır bir yenilgi aldı ve devlet zayıflama devrine girdi. • Kösedağ Savaşı; Erzincan, Sivas dolaylarında gerçekleşen bir savaştır. Kösedağ Savaşında Moğol Ordusuna Baycu Noyan komutanlık etmiştir. • Kösedağ Savaşı sonrasında; Anadolu Selçuklu Devleti, yıkılış sürecine girdi ve Anadolu’daki siyasi otoritesini kaybetti. Anadolu’da Moğollar etkin olmaya başladı ve Anadolu’da ikinci dönem Türk Beylikleri kuruldu. • Not: Moğollar, Asya’nın büyük çoğunluğu ele geçirmiş yağmacı bir devlettir. Devletin kurucusu olan Cengiz Han’ın ölümüyle Moğol İmparatorluğunun toprakları dört parçaya ayrılmıştır. • Karadeniz’in kuzeyinde Altın Orda, İran’da İlhanlılar, Orta Asya’da Çağatay Hanlığı ve Çin’de Kubilay Hanlığı kurulmuştur. • Not: Kösedağ Savaşından sonra Türkiye Selçuklu Devletinin Anadolu’da otoritesini kaybetmesiyle İlhanlılar, Anadolu’da söz sahibi olmaya başladı. • Türkiye Selçuklu Sultanı II. Mesut’un 1308’de ölümüyle devlet yıkıldı. Osmanlı Devleti, Türkiye Selçuklu Devletinin temelleri üzerine kurulmuştur. • Not: Anadolu Selçuklu Devletinin yıkılmasından sonra, Konya merkezli kurulan Karamanoğulları Beyliği kendilerini Anadolu Selçuklularının varisi olarak görmüşlerdir. • Türkiye Selçuklu Devleti; Anadolu’nun Türkleşmesinde, Anadolu’da İslamiyet’in yayılmasında Anadolu’nun ticaret merkezine dönüşmesinde önemli katkıları olmuştur.

2. 
   

   

1. Büyük Selçuklular Dönemi ve Anadolu Fethi

   • Çağrı Bey döneminde, Anadolu'ya ilk akınlar gerçekleştirildi.
   • Sultan Alparslan döneminde, Anadolu'ya yerleşmek amacıyla akınlar yapıldı.
   • Pasinler Savaşı ile Anadolu'nun kapıları Türklere açıldı.
   • Malazgirt Savaşı (1071) ile Anadolu'nun kapıları Türklere açıldı ve Sultan Alparslan Anadolu'nun fethini emretti.

2. Anadolu'nun Fethi ve Türklerin Yerleşimi

   • 
     Fethedilen topraklar "Kılıç Hakkı" olarak komutanlara verilerek Anadolu'da beylikler kuruldu.
   • Oğuz Türkleri, Büyük Selçuklu Devleti'nin aracılığıyla Anadolu'ya yerleştirildi.
   • Türklerin ilk yerleştiği yer Ahlat oldu.

3. Anadolu'ya Verilen İsim ve Siyasi Gelişmeler

   • Marco Polo ve İbni Batuta gibi ünlü seyyahlar Anadolu için "Türkiye" adını kullandı.
   • Anadolu'daki fetihler sonrasında I. Dönem Türk Beylikleri kuruldu.
   • Türkiye (Anadolu) Selçuklu Devleti, bu beylikleri tek çatı altında toplayarak Türk siyasi birliğini sağladı.

4. Anadolu'da Siyasi Birlik ve Osmanlı Devleti

   • Miryokefalon Savaşı ile Türklerin Anadolu'dan çıkarılamayacağı kabul edildi.
   • Kösedağ Savaşı sonrası Türkiye (Anadolu) Selçuklu Devleti zayıfladı ve II. Dönem Türk Beylikleri ortaya çıktı.
   • Osmanlılar, II. Dönem Türk Beyliklerini tek çatı altında toplayarak Anadolu'nun siyasi birliğini sağladı ve Osmanlı Devleti olarak güçlenerek kuruldu. Bu, Anadolu'nun Türk siyasi birliğini sağlayan ikinci devlet oldu, Anadolu Selçuklu Devleti'nden sonra.