İNKILAP TARİHİ İLKLER VE ENLER

 

İNKILAP TARİHİ İLKLER VE ENLER

İNKILAP TARİHİ İLKLER VE ENLER

 

o   Balkan Savaşlarından sonra Osmanlıcılık ve Ümmetçilik düşüncesinin yerini Türkçülük akımı aldı

o   Dünya Savaşından sonra galip devletlerin dünya politikalarını belirlemek için yaptığı ilk toplantı Paris Barış Konferansıdır (1919)

o   Dünya Savaşı sonunda en kazançlı çıkan devlet ABD’dir

o   Dünya Savaşı sonunda imzalanan ilk barış antlaşması İtilaf Devletleri ile Almanya arasında imzalanan Versailles’dir. (Versay)

o   Dünya Savaşında Osmanlı topraklarının paylaşıldığı ilk gizli antlaşma 1916 tarihli Sykes Picot Antlaşması’dır

o   Dünya Savaşından çekilen ilk devlet Japonya’dır

o   Dünya Savaşından çekilen ilk ittifak devleti Bulgaristan’dır.

o   Dünya Savaşını kısa sürede bitiren en önemli gelişme ABD’nin savaşa girmesidir

o   Dünya Savaşında ilk kez Tank, denizaltı, Kimyasal silahlar kullanılmıştır

o   Balkan Savaşının sonunda Türkçülük akımı ilk kez devlet politikası haline gelmiştir

o   İşgallere karşı ilk tepki güneyde Fransızlara karşı gerçekleşmiştir

o   İtilaf Devletleri arasında Anadolu’nun paylaşımı konusunda ilk görüş ayrılıkları Paris Barış Konferans’ında ortaya çıkmıştır

o   İtilaf Devletleri, Paris Barış Konferansı’nda ilk kez İzmir ve çevresinin Yunanistan’a verilmesine karar verdi

o   İtilaf Devletlerinin birlikte işgal ettikleri ilk Osmanlı toprağı Boğazlardır

o   İzmir’de yunan askerlerine kurşun sıkarak Kuvayı Milliye hareketini başlatan gazeteci Hasan Tahsin’dir

o   Manda ve Himaye fikri, I. Dünya Savaşının sonunda ilk kez ortaya çıkmaya başlamıştır

o   Milli mücadelenin haklılığı dünyaya duyuran uluslararası ilk belge Amiral Bristol Raporudur

o   Mondros Ateşkes Antlaşması ile Osmanlı Devleti ilk kez  fiilen ortadan kalkmıştır

o   Mondros Ateşkes Antlaşması maddelerine uymayarak ordusunu terhis etmeyen  tek Osmanlı komutanı Kazım Karabekir Paşa’dır

o   Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra Anadolu'nun dışında ilk işgal edilen yer Musul olmuştur (İngilizler tarafından)

o   Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra İşgallere karşı kurulan ilk direniş cemiyeti Trakya Paşaeli Cemiyeti’dir

o   Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra yapılan İşgallere karşı ilk karşılık Hatay Dörtyol’da başlamıştır

o   Mustafa Kemal Paşa’nın Sömürgeci Devletlere karşı ilk silahlı mücadelesi Trablusgarb savaşıdır (1911)

o   Osmanlı Devleti ile İtalya arasında imzalanan ilk antlaşma Uşi Antlaşmasıdır (1911)

o   Osmanlı Devleti Kuzey Afrika’daki son toprak parçası Trablusgarp’ı Uşi Antlaşmasıyla İtalya’ya kaybetti.

o   Osmanlı Devleti’nden ayrılarak bağımsızlığını kazanan son Balkan devleti Arnavutluk’tur (1913)

o   Osmanlı Devleti’nin kaybettiği halde toprak kazandığı tek cephe Kafkas Cephesidir

o   Osmanlı Devletinin I. Dünya Savaşında galip geldiği tek cephe Çanakkale cephesidir

o   Osmanlı Devletinin I. Dünya Savaşında savaştığı ilk taarruz cephesi Kafkas Cephesidir

o   Osmanlı Devletinin Kuzey Afrika’da kaybettiği son toprak parçası Libya (Tarblusgarp) topraklarıdır

o   Sivil Savunma Teşkilatının kurulmasının gerekliliği ilk defa I. Dünya Savaşından sonra ortaya çıkmıştır

o   Milli mücadelenin başlaması için atılan ilk adım Havza genelgesidir

o   Halkı işgallere karşı protesto etmeye çağıran ilk belge Havza Genelgesidir

o   Milli irade kavramı ilk defa Amasya Genelgesi’nde ortaya atılmıştır

o   Kurtuluş savaşının gerekçesi ilk defa Amasya genelgesinde açıklanmıştır

o   Osmanlı Hükümetinin sorumluluğunu yerine getiremediği ilk kez Amasya Genelgesi’nde açıklanmıştır

o   Mustafa kemal’in başkanlığını yaptığı ilk siyasi oluşum Temsil Heyeti’dir

o   Manda ve Himaye’nin reddi ile milli egemenliğin koşulsuz gerçekleşeceği ilk defa Erzurum Kongresi ile  duyurulmuştur

o   Sivas Kongresinin toplanacağına ilk defa Amasya Genelgesinde karar verilmiştir

o   Amasya Genelgesinde alınan kararlar ilk def Erzurum Kongresinde hayata geçirilmiştir

o   Misak-ı Milli sınırları ilk defa Sivas Kongresinde tüm yurttan gelen delegelerin katılımı ile kararlaştırılmıştır. ( Misakı Milli Sınırları Daha sonra Son Osmanlı Mebussan Meclisi tarafından onaylanmıştır.)

o   Kurulacak olan ulusal iradeye dayalı yeni devletin temelleri ilk defa Erzurum Kongresinde atılmıştır

o   İstanbul Hükümetine alternatif bir hükümet ilk defa Erzurum Kongresinde oluşturulmuştur (Temsil Heyeti)

o   Vatanın bütününü ilgilendiren ilk kararlar Erzurum Kongresinde alınmıştır. (Toplanma biçimiyle yerel olmasına rağmen tüm ülkeyi ilgilendiren kararlar alınmıştır.)

o   Sivas Kongresi milli mücadele döneminde toplanan ilk ulusal kongredir. (Toplanma ve kararlar yönüyle tüm ülkeyi ilgilendiren bir kongre olmuştur.)

o   Temsil heyetinin ilk siyasi başarısı İstanbul’daki Damat Ferit Paşa Hükümetinin istifa etmesidir

o   İstanbul hükümeti, Anadolu’daki milli mücadele taraftarlarını ilk defa resmi olarak Amasya Görüşmelerinde tanımıştır

o   Yeni Türk Devletinin ilk meclisi 23 nisan 1920‘de Ankara’da açılmıştır

o   TBMM’nin ilk anayasası 20 Ocak 1921’de kabul edilen Teşkilat- ı Esasi’dir

o   İlk meclisin ve hükümetin başkanı Mustafa Kemal seçilmiştir.

o   TBMM’ye karşı çıkan ayaklanmalara için önlem olarak Hıyanet-i Vataniye yasası çıkarılmıştır

o   Güçler Birliği ilkesi ilk defa I. TBMM’de uygulanmaya başlamıştır

o   Dünya savaşı sonunda Yenen devletlerin İttifak Devletleriyle imzaladığı son antlaşma Sevr Antlaşmasıdır (1920)

o   Mustafa Kemal, cumhuriyetin ilk kabinesini kurma görevini İsmet İnönü’ye verdi.

o   Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının 17 Kasım 1924 yılında kurulmasıyla ilk defa çok partili yaşama geçilmiştir

o   Temsil Heyeti, TBMM açılıncaya kadar milli mücadeleyi yürüten tek kurumdur. (Hükümet ve Meclis gibi iş görmüştür.)

o   Temsil Heyeti tarafından, Ali Fuat Paşa Anadolu Kuvayı Milliye komutanlığına atamıştır. (Batı Cephesinde)

o   Sivas Kongresi sonrasında, Damat Ferit Paşa Hükümetinin düşürülmesi Temsil Heyeti’nin kazandığı ilk siyasi  başarıdır

o   Kurtuluş savaşı sırasında milli sınırlardan ilk kez Erzurum Kongresi’nde söz edilmiştir

o   Temsil Heyeti’nin faaliyetlerini tüm ülkeye duyurmak için gerçekleştirilen ilk icraat “İradeyi Milliye” gazetesinin kurulması olmuştur. (Sivas'ta kurulmuştur.)

o   Milli egemenlik ilkesi ilk kez TBMM’nin açılması ile hayata geçirilmiştir

o   TBMM’nin çıkardığı  ilk kanun Ağnam vergisinin tekrardan alınması olmuştur.

o   Erzurum Kongresinden önce, Mustafa Kemal askerlik görevinden istifa edip, milli mücadeleye sivil olarak  devam etmiştir.

 

o   Milli Mücadele hareketi, Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışıyla ilk defa başlamıştır

 

o   Batı Anadolu’da, Kuva-yı Milliye Hareketini  başlatan ilk cemiyet Reddi İlhak Cemiyetidir

o   Amasya Genelgesi ilk defa Erzurum Kongresinde onaylanmıştır

o   Kurtuluş Savaşında işgallere karşı açılan ilk cephe Doğu Cephesi’dir

o   TBMM’nin kazandığı ilk siyasi başarı Gümrü Barış Antlaşması’dır

o   TBMM’yi tanıyan ilk Müslüman devlet Afganistan’dır

o   TBMM’yi ilk tanıyan büyük devlet Sovyet Rusya’dır (Moskova Antlaşması )

o   TBMM’yi ilk tanıyan devlet Ermenistan’dır (Gümrü Antlaşması)

o   TBMM’yi tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa’dır (Ankara)

o   Doğu sınırı ilk defa Kars Antlaşmasıyla  günümüzdeki haline getirilmiştir

o   Anadolu’dan çekilen ilk işgalci devlet İtalya’dır (II. İnönü Savaşından sonra)

o   Mustafa Kemal’in başkomutan olarak katıldığı ilk savaş Sakarya Savaşıdır

o   Kütahya – Eskişehir savaşları, Kurtuluş savaşında alınan ilk ve tek yenilgidir (24 Temmuz 1921)

o   Kurtuluş savaşında ilk düzenli ordu Batı cephesinde faaliyet göstermiştir

o   Batı cephesinde düzenli ordunun kazandığı ilk askeri başları I. İnönü Zaferidir

o   Güneyde işgalcilere karşı en büyük direniş Fransız ve Ermenilere karşı olmuştur

o   İşgallere karşı tepki olarak düzenlenen ilk miting Adana Kozan’da gerçekleştirilmiştir

o   İlk kez Gümrü Antlaşmasında “Türkiye” adı kullanılmıştır

o   Moskova Antlaşmasıyla, Gürcistan’a bırakılan Batum, Misak’ı Milli’den verilen ilk tavizdir

o   Türkiye’nin ekonomik bağımsızlığını tanıyıp kapitülasyonlardan vazgeçen ilk devlet Sovyet Rusya’dır

o   Sakarya Savaşı TBMM’nin yaptığı son savunma savaşıdır

o   Mustafa Kemal Paşa ordudaki görevinden istifa ettikten sonra askerlik görevine ilk defa Sakarya savaşı ile dönmüştür

o   Osmanlı Devleti’ni hukuken sona erdiren antlaşma Mudanya Ateşkes Antlaşmasıdır

o   Osmanlı Devleti’ni fiilen sona erdiren antlaşma Mondros Ateşkes Antlaşmasıdır

o   İtilaf devletlerinin TBMM’nin siyasi varlığını ilk kez tanıması Londra Konferansı ile gerçekleşmiştir (1921)

o   Mudanya Ateşkes Antlaşmasında TBMM’yi temsil eden kurulun başında İsmet İnönü bulunmuştur

o   Kurtuluş savaşının askeri safhası sona erip diplomatik safhası Mudanya Ateşkes Antlaşmasıyla başladı.

o   Kurtuluş Savaşında, Türkiye ile Fransa arasındaki savaş hali 20 Ekim 1921 Ankara Antlaşması ile sona ermiştir

o   TBMM’nin kurtuluş savaşı sırasında gerçekleştirdiği ilk devrim Saltanatın kaldırılmasıdır (1 Kasım 1922)

o   Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra İtilaf devletlerin birlikte işgal ettikleri ilk Osmanlı toprağı Boğazlardır

o   Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra İngilizlerin yalnız olarak işgal ettikleri ilk Osmanlı toprağı Musul’dur

o   Mudanya Ateşkes Antlaşması ile İstanbul hükümeti itilaf devletlerince ilk defa yok sayılmıştır

o   Lozan Konferansında; Ermeni Meselesi ve Kapitülasyonlar konusunda taviz verilmemiştir.

o   Sakarya Savaşından sonra Mustafa Kemal Paşa’ya Mareşallik  ve Gazilik unvanları verilmiştir

o   Mudanya Ateşkes Antlaşmasıyla; Doğu Trakya, İstanbul, Boğazlar bölgesi savaşılmadan ele geçirmiştir .

o   Türkiye Cumhuriyetinde ilk Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak’tır

o   Türkiye Cumhuriyetinde ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal’dir

o   Türkiye Cumhuriyetinde ilk Başbakanı İsmet İnönü’dür

o   Türkiye Cumhuriyetinde kurulan ilk siyasi partisi Cumhuriyet Halk Fırkası’dır (9 Ağustos 1923)

o   Türkiye Cumhuriyeti’nin  ilk yüksek okulu Ankara Hukuk Mektebi’dir (1925)

o   Türkiye Cumhuriyeti’nin  ilk özel bankası 1924 yılında kurulan  Türkiye İş Bankası’dır

o   Türkiye Cumhuriyeti’nde hukuk alanında kadın-erkek eşitliği ilk defa Medeni Kanun ile sağlandı

o   Meclis Hükümeti Sisteminden, Kabine Sistemine geçiş ilk kez Cumhuriyetin ilanıyla gerçekleşmiştir

o   Tevhid-i Tedrisat Kanunuyla Eğitimde ikiliğe son verilerek bütün eğitim kurumları Milli Eğitim Bakanlığına bağlanmıştır

o   Tevhidi Tedrisat Kanunu’nun ilanı ile laik eğitim sistemine geçilmiştir

o   Tarımı modernleştirmek ve geliştirmek amacıyla kurulan ilk kurum Yüksek Ziraat Enstitüsüdür

o   Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk demir – çelik fabrikası Karabük’te 1939’da kurulmuştur

o   Türkiye cumhuriyetinde Dini içerikli ilk isyan Şeyh Sait isyanıdır (13 şubat 1925)

o   Yeni Türk devletinin ekonomi esasları ilk kez İzmir İktisat Kongresinde belirlenmiştir (1923)

o   Türkiye Cumhuriyetinde ilk nüfus sayımı 1927’de yapılmıştır

o   Laiklik ilkesi doğrultusunda gerçekleştirilen ilk inkılap hareketi Saltanatın kaldırılmasıdır

o   Montrö Boğazlar Sözleşmesiyle, Türkiye’nin Boğazlar üzerindeki egemenliği tam anlamıyla sağlanmıştır

o   Hatay cumhuriyetin ilk cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen’dir

o   1937 yılında Atatürk’ün diğer ilkeleriyle birlikte “laiklik” ilkesi de 1924 anayasasına girmiştir

o   Kadınlar Türkiye’de ilk kez 1930 belediye, 1933 Muhtarlık ve 1934 milletvekili seçimlerine girme hakkını kazandı

o   Türk Tetkik Cemiyetinin (Türk Tarih Kurumu) açılmasıyla Modern tarih yazıcılığı alanında ilk çalışmalar başlamıştır (12 Nisan 1931)

o   Yabancı okullar ve dış borçlar konusunda Türkiye ile en çok çatışan devlet Fransa’dır

o   Dünya barışına katkı sağlamak için Türkiye cumhuriyetinin  ilk ciddi girişimi 1932’de Milletler Cemiyetine üye olmaktır

o   Hatay’ın anavatana katılması ile Türkiye-Suriye sınırı en son şeklini almıştır

o   Yeni Türk Devletinde kapitülasyonların son izlerinin silinmesi Kabotaj Kanunu ile gerçekleşmiştir

o   Türk toplumunun eğitim ve kültür seviyesinin artması için atılan en ciddi adım Harf İnkılabıdır

o   Harf inkılabının Türk halkı tarafından benimsenmesi için yapılan ilk faaliyet Millet Mekteplerinin açılmasıdır

o   Türk dilinin yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarılması için yapılan ilk ciddi faaliyet Türk Dil Kurumun açılmasıdır (1932)

o   Türkiye’nin ilk özel okulu Ted Koleji’dir (1929)

o   Türkiye – Irak sınırının bugünkü şekliyle çizilmesi 1926 Ankara Antlaşmasıyla gerçekleşmiştir

o   Dünya Savaşı öncesinde Türkiye’nin doğu sınırını güvence altına almak için Sadabad Paktını imzalamıştır

o   Dünya savaşından önce, Türkiye’nin kendisini korumak amacıyla yaptığı ilk siyasi eylem Balkan Paktını imzalanmak olmuştur

o   Anayasa Mahkemesinin kurulması ilk kez 1961 Anayasasında yer almıştır

o   Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kapatılmasıyla çok partili hayata geçiş denemeleri ilk kez başarısız olmuştur

o   1961 Anayasası kişi hak ve özgürlüklerin en geniş şekilde verildiği anayasadır

o   En fazla yürürlükte kalan anayasa 1924 Anayasasıdır. (2021 yılı itibariyle)

Muallimi Tarih

KPSS ve Lise Tarih Ders Özetleri

Yorum Gönder

🔔 Görüşlerinizi Bize Bildirin

Daha yeni Daha eski